Energielabel verbeteren doe je zo!

Toch die (droom)woning gekocht ondanks het slechte energielabel? Of geconfronteerd met een slecht energielabel voor jouw kantoorpand terwijl deze vanaf 1 januari 2023 moet voldoen aan energielabel c? Of wil je toewerken naar een groen energielabel om een duurzaamheidskorting op de hypotheek te verzilveren? Als je nu wil weten wat je het beste als eerste kan doen om het energielabel te verbeteren dan zit je hier goed. Op basis van mijn jarenlange ervaring deel ik graag welke maatregelen het grootste effect hebben op het energielabel.

Waar begin je als je het energielabel wil verbeteren? Een goede strategie hiervoor is gebaseerd op de Trias Energetica. In het kort komt het erop neer dat je eerst de energievraag beperkt. Vervolgens haal je de energie uit bronnen die hernieuwbaar zijn (zonnepanelen, windenergie, bodemwarmte en dergelijke). En de energiebehoefte die je niet uit hernieuwbare bronnen kan halen gebruik je zo efficiënt mogelijk.

De eerste stap is het belangrijkst en heeft met name betrekking op bouwkundige maatregelen die de energievraag verminderen. Denk daarbij aan goed isoleren en luchtdicht bouwen. Stap twee is energie gebruiken uit duurzame bronnen die er al zijn, bijvoorbeeld zonne-energie, windenergie of bodemwarmte (warmtepompen). In stap drie ga je vervolgens aan de slag met hoog rendement installaties, laag temperatuurverwarming, energie-efficiente verlichting en een goede regeling op ventilatiesystemen.

Deze volgorde is in de praktijk maar ook in de energielabel methodiek heel belangrijk. Daarom is het goed om hier rekening mee te houden als je het energielabel wil verbeteren.

Energielabel huis verbeteren

Hoe vertaal je deze stappen naar het verbeteren van het energielabel van je woning? Allereerst ga je beoordelen in welke mate de schil van de woning is geïsoleerd en met welke isolatiediktes is gewerkt. In volgorde van impact op het energielabel doe je dit op de volgende onderdelen:

• Hellende en platte daken voorzien van isolatie?
• Spouwmuren of voorzetwanden (na)geïsoleerd?
• Houten panelen elementen voorzien van isolatie?
• Is er nog enkel glas of oud standaard dubbel glas (niet HR++ glas) aanwezig?
• Zijn alle kozijnen en te openen ramen en deuren voorzien van kierdichting?
• Vloerisolatie toegepast? Bodem kruipruimte of onderzijde vloer?

Als je in beeld hebt hoe het er voor staat met de isolatie van je woning ga je bekijken hoe energie-efficiënt de verwarming, ventilatie en eventueel koeling is. Hieronder een aantal onderdelen waar je dan naar kijkt:

• Is een hoog rendement combiketel (HR107) aanwezig? Of slechts een CR of VR ketel?
• Hoe geeft de verwarmingsketel haar warmte af? Via radiatoren of ook (deels) vloerverwarming?
• Zijn er elektrische boilers en bad- en/of keukengeisers die zorgen voor de verwarming van warm water (keuken en badkamer)?
• Wordt de woning passief natuurlijk geventileerd of actief door middel van een mechanische afzuiging?
• Is er een warmteterugwin-unit (WTW) aanwezig in het ventilatiesysteem?
• Zijn verwarmingsleidingen in en buiten de woning (garage of berging) ingepakt met isolatie?
• Als er sprake is van koeling, zijn er dan ook maatregelen genomen zoals zonwering?

Het aflopen van deze punten geeft je een beeld bij efficiëntie van de installaties en de onderdelen die verbeterd kunnen worden. Vervolgens kan je kijken hoe je het energielabel van jouw huis kan verbeteren door zonnepanelen toe te passen. Daarbij kijk je naar een geschikte oriëntatie, voldoende dakoppervlak en ideale hellingshoek. Hieronder een voorbeeldsituatie om een woning naar energielabel A te brengen.

Energielabel A woning realiseren

Om bijvoorbeeld naar energielabel A toe te werken is het belangrijk dat de isolatie van de woning in de basis dik genoeg is. Dakisolatie van circa 80-100mm is aan te raden. Bij spouwmuren of voorzetwanden is dat 50-60mm isolatie en voor houten panelen 20-30mm isolatie. Vervang enkel glas door HR++ glas en bij voorkeur het standaard dubbel glas ook.

Triple glas is eigenlijk pas interessant als je het energielabel van je woning wil verbeteren naar een A met meerdere plusjes en gaat werken met een volledig elektrische warmtepomp.

Zorg daarnaast ook voor vloerisolatie en opwekking van energie door middel van zonnepanelen, circa 6 tot 8 stuks. Bij voorkeur op het zuiden gericht (hoger rendement), maar op het oosten of westen kan ook. Probeer schaduw van bomen of andere gebouwen op de zonnepanelen te vermijden voor een optimale werking.

Als je deze onderdelen hebt aangepakt en jouw woning beschikt in de basis over een HR107 combiketel en natuurlijke ventilatie of mechanische afzuiging (in keuken, badkamer en toiletten) dan ligt energielabel A sterk in lijn der verwachting. Hou daarbij in gedachten dat tussenwoningen sneller een goed energielabel scoren dan hoek- en vrijstaande woningen. Dat wordt veroorzaakt door minder verliesoppervlak bij tussenwoningen. Tussenwoningen kunnen dus soms volstaan met minder verbetermaatregelen om naar energielabel A te komen.

Wat moet een energielabel verbeteren kosten?

De kosten voor het verbeteren van een energielabel hangen volledig af van het energielabel waar je naartoe wil werken. Voor een gemiddelde rijtjeswoning met circa 90m2 gebruiksoppervlakte moet je denken aan de volgende bedragen:

• 2000-2500 euro voor dakisolatie (Rc 2.50);
• 1000-1500 euro voor spouwmuurisolatie (50-60mm);
• 2000 euro voor vloerisolatie (Rc 2.50);
• 5000-7500 euro voor HR++ glas;
• 500 euro voor aanbrengen extra kierdichting;
• 2000 euro voor een HR107 combiketel;
• 5000-6500 euro voor 8 zonnepanelen.

In totaal ben je dus op zijn minst 17500 tot 22500 euro verder om je woning naar energielabel A te krijgen. Dit is een grove schatting en natuurlijk ook afhankelijk van je vertrekpunt. Als bijvoorbeeld de spouwmuren en het dak al zijn (na)geïsoleerd dan liggen de kosten uiteraard lager. Het kan ook zo zijn dat er voor het energielabel verbeteren subsidie beschikbaar is. Verder kunnen situaties enorm verschillen dus is het goed om een energieadviseur te laten kijken naar uw specifieke situatie.